Żylaki kończyn dolnych to jedno z najczęstszych schorzeń układu żylnego, dotykające nawet 40% dorosłej populacji. Tradycyjna chirurgia stopniowo ustępuje miejsca metodom małoinwazyjnym, które pozwalają na szybki powrót do aktywności. Do najczęściej stosowanych procedur należą EVLT, EVRF oraz skleroterapia. W artykule przedstawiono ich definicje, skuteczność, zalety i ograniczenia, a także praktyczne informacje z perspektywy pacjenta i lekarza.
Co to jest EVLT, skleroterapia i EVRF – definicja i zasada działania
EVLT (endovenous laser treatment) to zabieg wewnątrzżylny polegający na zamknięciu chorej żyły za pomocą energii lasera. Światło lasera podgrzewa ścianę naczynia, powodując jego obkurczenie i zamknięcie. Procedura wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym i kontrolowana pod USG.
Skleroterapia to podanie do żyły specjalnego preparatu (płynu lub pianki), który wywołuje miejscowe zapalenie i zwłóknienie ściany naczynia, a następnie jego zamknięcie. Jest stosowana głównie w przypadku drobnych żylaków i teleangiektazji („pajączków”).
EVRF (endovenous radiofrequency ablation) to metoda wykorzystująca fale radiowe o wysokiej częstotliwości. Energia cieplna przekazywana przez cewnik prowadzi do zamknięcia chorego naczynia. Zabieg, podobnie jak EVLT, odbywa się w znieczuleniu miejscowym i pod kontrolą USG.
Skuteczność i opinie pacjentów – porównanie EVLT, EVRF i skleroterapii
Badania kliniczne wskazują, że zarówno EVLT, jak i EVRF charakteryzują się skutecznością przekraczającą 90% w zamykaniu żył odpiszczelowych. Skleroterapia, choć mniej inwazyjna, ma nieco wyższy odsetek nawrotów, szczególnie w przypadku dużych pni żylnych.
Opinie pacjentów podkreślają szybki powrót do aktywności po EVLT i EVRF, często już następnego dnia. Skleroterapia cieszy się popularnością z powodu niskiej inwazyjności i braku konieczności znieczulenia, ale częściej wymaga kilku sesji. W literaturze (np. Journal of Vascular Surgery, 2020) podkreśla się, że długoterminowe efekty EVLT i EVRF są zbliżone, przy nieco mniejszym odczuciu bólu po EVRF.
Skleroterapia vs EVLT vs EVRF – zalety i ograniczenia każdej metody
Zalety EVLT: korzyści i ograniczenia
EVLT to metoda szeroko stosowana, dobrze przebadana i skuteczna. Pozwala zamknąć duże pnie żylne, a czas zabiegu to około 45 minut. Do zalet należy niski odsetek powikłań i wysoka dostępność sprzętu. Ograniczeniem jest nieco większe ryzyko bólu pozabiegowego oraz możliwość przebarwień wzdłuż zamkniętej żyły.
Zalety EVRF: korzyści i ograniczenia
EVRF uważana jest za bardziej komfortową dla pacjenta. Temperatura aplikowana na ścianę naczynia jest niższa niż w EVLT, co zmniejsza ryzyko bólu i poparzeń. Wadą jest nieco wyższy koszt sprzętu i mniejsza dostępność w niektórych ośrodkach.
Skleroterapia: kiedy efektywna, kiedy niewystarczająca
Skleroterapia doskonale sprawdza się przy małych naczynkach i pajączkach. Pozwala poprawić estetykę nóg przy minimalnym dyskomforcie. W przypadku dużych żylaków jej skuteczność maleje, a ryzyko nawrotów rośnie. Dlatego często bywa stosowana jako uzupełnienie po EVLT lub EVRF.
